پروبیوتیک ها باکتری های زنده و مناسب بدن هستند و به طور طبیعی در بدن انسان زندگی می کنند. هر فردی دارای باکتری های خوب در بدن است. اگر به عفونت مبتلا شوید، باکتری هایی که با سیستم بدن انسان سازگاری ندارند، بدن را از حالت تعادل خارج می کنند و همین امر سبب بروز مشکلات زیادی در سلامتی می شود. از طرفی دیگر، اگر میزان باکتری های خوب در بدن کاهش یابد، بدن در معرض ابتلا به بیماری های مختلف قرار می گیرد.
پروبیوتیک ها چیستند؟
همانطور که در ابتدای این متن به آن اشاره کردیم پروبیوتیک ها ترکیبی از باکتری های مفید و یا مخمرهایی هستند که به طور طبیعی در بدن زندگی می کنند. این باکتری ها برای حفظ سلامت بدن و بهبود عملکرد آن نیاز هستند. اگر میزان این باکتری ها در بدن انسان به اندازه کافی باشد، فرد احساس سلامتی خواهد داشت. در بدن هر انسان میکروبیوم وجود دارد. میکروبیوم را می توان یک جامعه متنوع از موجودات زنده دانست که در بدن انسان زندگی می کنند. برخی از این موجودات زنده بدین شرحند:
- باکتری ها
- قارچ ها
- ویروس ها
- پروتوزوآ
میکروبیوم هر فردی منحصر به فرد است و هیچ دو انسانی بر روی این کره خاکی وجود ندارد که میکروبیومی مشابه به یکدیگر داشته باشد. حتی دو قلو ها نیز میکروبیوم متفاوتی دارند.
پروبیوتیک ها در کجای بدن زندگی می کنند؟
اکنون که متوجه شده اید بدن انسان مانند جنگلی است که باکتری های زیادی را در خود جای داده است، ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که این باکتری ها در کجای بدن زندگی می کنند. همانطور که ممکن است بارها شنیده باشید، این باکتری ها عمدتا در روده بزرگ وجود دارند. قسمت های دیگر این بدن که باکتری ها برای زندگی انتخاب می کنند به شرح زیرند:
- دهان
- واژن
- مجاری ادراری
- پوست
- ریه ها
پروبیوتیک ها چگونه کار می کنند؟
یکی از مهمترین سوالاتی که در مورد این باکتری ها پرسیده می شود در مورد نحوه عملکرد آنها در بدن است. بهتر است بدانید مهمترین کار این باکتری ها ایجاد تعادل در بدن است. این شرایط را در نظر بگیرید که بدن شما در حالت خنثی است. وقتی باکتری بد و مضر وارد بدن می شود این تعادل بهم می خورد و تعداد باکتری های مضر در بدن بالا می رود. در این شرایط باکتری های مفید وارد عمل می شوند تا دوباره تعادل بدن را بازگردانند. پروبیوتیک ها سیستم ایمنی بدن را تقویت می کنند و التهابات را از بین می برند. از فواید دیگر آنها در بدن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- باکتری های خوب به هضم غذا کمک می کنند.
- باکتری های خوب باکتری های بد را که از کنترل خارج شده اند از بین می برند و اجازه نمی دهند بدن عفونت کند.
- باکتری های خوب به تجزیه و جذب داروها کمک می کنند.
- باکتری های خوب میزان ویتامین ها و مواد معدنی را در بدن متعادل نگه می دارند .
اگر بدن شما در حالت تعادل است، به قرص پروبیوتیک نیاز ندارید. پیروی از رژیم غذایی حاوی فیبر به حفظ تعادل باکتری های خوب بدن کمک می کند.
رایج ترین پروبیوتیک ها کدامند؟
اگرچه انواع باکتری وجود دارند که می توان آنها را به عنوان باکتری های خوب در نظر گرفت، اما دو نوع باکتری بهترین نوع این باکتری ها به شمار می روند که به شرح زیرند:
- لاکتوباسیلوس
- بیفیدوباکتریوم
چگونه پروبیوتیک بدن را افزایش دهم؟
شما می توانید با استفاده از رژیم غذایی سالم میزان باکتری ها را در بدن خود افزایش دهید. ماست و دوغ از منابع اصلی این باکتری ها به شمار می روند. همچنین، کامبوجیا و کفیر از جمله محصولاتی هستند که میزان باکتری های مفید بدن را بالا می برند. اگر به این مواد دسترسی ندارید و یا میزان باکتری های مفید در بدن شما بسیار پایین است می توانید پس از مشورت با پزشک استفاده از قرص پروبیوتیک را آغاز کنید. سازمان غذا و دارو این قرص ها و مکمل ها را تایید کرده است و در نتیجه شما می توانید بدون نگرانی استفاده از این محصولات را شروع کنید.
پروبیوتیک از کجا تهیه می شود؟
مکمل های پروبیوتیک به صورت شربت، قرص و یا کپسول در بازار موجود هستند. این مکمل ها معمولا با یک پری بیوتیک ترکیب می شوند. ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که پری بیوتیک چیست؟! در پاسخ به این سوال باید بگوییم پری بیوتیک ها کربوهیدرات های پیچیده ای هستند که میکروارگانیسم های روده را تقویت می کنند. پری بیوتیک ها شامل اینولین، پکتین و نشاسته های مقاومند. شما می توانید برای تهیه این مکمل ها به داروخانه ها مراجعه کنید.
آیا مصرف این مکمل ها موثر است؟
تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته اند نشان می دهند که این مکمل ها اثربخشی بسیار زیادی دارند، اما هنوز به مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است. این مکمل های تا به حال توانسته اند در درمان بسیاری از بیماری ها مورد استفاده قرار گیرند. با این وجود، قبل از استفاده از آنها باید با پزشک مشورت کنید. نکته بسیار مهم این است که اگر به بیماریهای زمینه ای مبتلا هستید و یا داروهای خاصی مصرف می کنید، باید تداخل دارویی را در نظر داشته باشید. همچنین، اگر باردار و یا شیرد ده هستید، قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
آیا می توانم از باکتری های خوب برای کمک به بیماری ها استفاده کنم؟
در حال حاضر، تحقیقات زیادی در مورد باکتری های خوب صورت گرفته است و نتایج مثبت زیادی را نشان داده اند. تقریبا تمامی این تحقیقات اثرات مثبت باکتری های خوب را نشان داده اند، با این وجود هنوز به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است. بهتر است بدانید مکمل های حاوی پروبیوتیک برای تمامی افراد اثر گذار نیستند. به همین دلیل توصیه می شود قبل از مصرف این مکمل ها با پزشک مشورت کنید. مطالعات نشان داده اند که این مکمل ها برای درمان بیماریهای زیر مفید هستند:
- اسهال
- یبوست
- سندروم روده تحریک پذیر
- عفونت های مخمری
- عفونت های دستگاه ادراری
- بیماری لثه
- عدم تحمل لاکتوز
- اگزما
- عفونت های تنفسی فوقانی
- سپسیس ( به ویژه در نوزادان )
نحوه مصرف قرص پروبیوتیک
قبل از مصرف هر دارو باید نحوه استفاده از آن را از داروساز و یا پزشک بپرسید. توصیه می شود این مکمل ها 30 دقیقه و یا درست قبل از غذا مصرف شود. این امر اثر بخشی این مکمل را افزایش می دهد و به ارتقا سلامتی کمک می کند.
نحوه نگهداری
بهتر است بدانید که نحوه نگهدای از مکمل های حاوی پروبیوتیک ها بسیار مهم است. شما باید این مکمل ها را از گرما، اکسیژن، نور و رطوبت محافظت کنید. به همین دلیل توصیه می شود این مکمل ها را در یخچال نگهداری کنید.
عوارض قرص پروبیوتیک
عوارض جانبی در مصرف هر دارو و مکملی رخ می دهد. این امر در مورد قرص پروبیوتیک نیز صدق می کند. گاهی استفاده از این دارو باعث بروز واکنشهای آلرژیک می شود. نفخ، اسهال و گاز معده معمولا در چندین روز استفاده از این مکمل رخ می دهند و پس از مدتی از بین می روند. اگر این علائم ادامه دار شدند با پزشک مشورت کنید.
چه کسانی نباید از این مکمل ها استفاده کنند؟
برخی افراد هستند که باید این مکمل ها را با احتیاط مصرف کنند. این افراد به شرح زیر هستند:
- افرادی که سیستم ایمنی بدن ضعیفی دارند به طور مثال افرادی که به تازگی شیمی درمانی شده اند
- افرادی که یک بیماری سخت را پشت سر گذاشته اند
- افرادی که به تازگی جراحی کرده اند
کسانی که عفونت زیادی دارند باید در مورد مصرف این مکمل ها محتاط باشند.
آیا بعد از مصرف آنتی بیوتیک می توانم مکمل پروبیوتیک مصرف کنم؟
داروهای آنتی بیوتیک برای درمان عفونت تجوزیز می شوند و باکتری های بدن را از بین می برند. اما باید بدانید که آنتی بیوتیک ها بر روی باکتری های خوب بدن نیز اثر می گذارند و میزان آنها را کاهش می دهند. به همین دلیل بسیاری از افراد پس از مصرف آنتی بیوتیک دچار اسهال می شوند. شما می توانید از مکمل های پروبیوتیک استفاده کنید، اما باید در میزان مصرف بسیار محتاط باشید، زیرا ممکن است باعث مقاومت بدن شما در برابر آنتی بیوتیک ها شود. در مورد مصرف این مکمل ها پس از آنتی بیوتیک با پزشک مشورت کنید.
