
آیا به جز استراحت در سواحل جنوب ایتالیا یا جزیرهای در یونان، تمرکز بر غذا خوردن در محیطی آرام و خانوادگی، چرتهای بعد از ظهر و پیوندهای اجتماعی قوی نیز میتواند سلامت را بهبود بخشد؟
گروهی از محققان بررسی کردند که اگر بزرگسالان میانسال و مسنتر بریتانیایی - که حدود ۱۵۰۰ مایل در شمال غربی دریای مدیترانه و سبک زندگی صمیمی آن زندگی میکنند - نه تنها رژیم غذایی، بلکه فعالیت بدنی و عادات اجتماعی همسایگان جنوبی خود را نیز اتخاذ کنند، چه اتفاقی میافتد. و آنها دریافتند که هرچه بیشتر به این سبک زندگی پایبند باشند، خطر مرگ ناشی از سرطان، بیماریهای قلبی عروقی و سایر بیماریهای آنها کمتر میشود.
این یافتهها که روز سهشنبه در کنفرانس اپیدمیولوژی، پیشگیری، سبک زندگی و سلامت قلبی عروقی انجمن قلب آمریکا در بوستون ارائه شد، تا زمانی که نتایج کامل در یک مجله معتبر منتشر نشود، مقدماتی تلقی میشوند.
«این مطالعه نشان میدهد که اتخاذ سبک زندگی مدیترانهای متناسب با ویژگیهای محلی جمعیتهای غیر مدیترانهای امکانپذیر است و میتواند بخشی از یک سبک زندگی سالم باشد.» این گفتهی مرسدس سوتوس-پریتو، استادیار گروه پزشکی پیشگیری و بهداشت عمومی در دانشگاه خودمختار مادرید اسپانیا است. او همچنین استادیار دانشکده بهداشت عمومی تی. اچ. چان دانشگاه هاروارد در بوستون است.
تحقیقات قبلی نشان داده است که الگوی غذایی به سبک مدیترانهای به محافظت در برابر بیماریهای قلبی عروقی کمک میکند و خطر حملات قلبی و سکته مغزی را کاهش میدهد. در این مطالعهی اخیر، محققان تأثیر سایر عوامل سبک زندگی مدیترانهای - از جمله فعالیت بدنی، استراحت، عادات اجتماعی و خوشمشربی - را بر روی ۱۱۰،۷۹۹ بزرگسال میانسال و مسن ساکن انگلستان، اسکاتلند و ولز تجزیه و تحلیل کردند.
شرکتکنندگان از بانک زیستی بریتانیا، یک مطالعهی چند مرکزی و مبتنی بر جمعیت، بر روی افراد ۴۰ تا ۷۵ سال که در زمان ثبتنام بین سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲ عاری از سرطان و بیماریهای قلبی عروقی بودند، انتخاب شدند. آنها تا سال ۲۰۲۱ پیگیری شدند.
برای امتیازدهی به میزان پایبندی افراد به سبک زندگی مدیترانهای، از یک شاخص 25 امتیازی MEDLIFE استفاده شد. این شاخص به سه بلوک تقسیم شد: مصرف غذای مدیترانهای (12 امتیاز)، که به آنچه افراد میخوردند، توجه داشت؛ عادات غذایی مدیترانهای (7 امتیاز)، که به عوامل اضافی مانند اینکه آیا آنها میان وعده مصرف میکردند، به وعدههای غذایی خود نمک اضافه میکردند یا غلات کامل را به غلات تصفیه شده ترجیح میدادند، و سایر عوامل سبک زندگی (6 امتیاز).
آخرین بلوک شامل سوالاتی در مورد اینکه آیا افراد با خانواده و دوستان غذا میخوردند (صمیمیت)؛ آیا در فعالیت بدنی با دیگران شرکت میکردند، به عنوان مثال با پیادهروی با هم؛ چند وقت یکبار با خانواده و دوستان ملاقات میکردند (عادات اجتماعی)؛ و اینکه چقدر میخوابیدند، هم در شب و هم از طریق چرت زدن (استراحت).
پس از یک دوره پیگیری متوسط 9.4 ساله، از سوابق مرگ و میر برای مقایسه میزان مرگ و میر ناشی از سرطان، بیماریهای قلبی عروقی و سایر علل بین افرادی که نمرات شاخص MEDLIFE بالاتر و پایینتری داشتند، استفاده شد. تجزیه و تحلیل نشان داد که هرچه افراد بیشتر به سبک زندگی مدیترانهای پایبند بودند، خطر مرگ آنها بر اثر سرطان یا هر علت دیگری کمتر بود.
به طور خاص، در مقایسه با افرادی که کمترین امتیاز شاخص MEDLIFE را داشتند، بزرگسالانی که بیشترین پایبندی به سبک زندگی مدیترانهای را داشتند، ۲۹٪ خطر مرگ به هر دلیلی و ۲۸٪ خطر مرگ ناشی از سرطان کمتری داشتند. نمرات بالاتر برای هر یک از سه بلوک شاخص MEDLIFE با کاهش خطر ابتلا به سرطان و مرگ به هر دلیلی مرتبط بود. نمرات بالاتر برای بلوک سوم، مربوط به فعالیتهای سبک زندگی، نیز با کاهش خطر مرگ ناشی از بیماریهای قلبی عروقی مرتبط بود.
ماری-پیر سنت-اونژ، دانشیار پزشکی و مدیر مرکز تحقیقات خواب و ریتم شبانهروزی در دانشگاه کلمبیا در شهر نیویورک، گفت: این مطالعه نقش مهم جامعه و تعامل اجتماعی را در سلامت خوب برجسته میکند.
او گفت: "سبک زندگی مدیترانهای شامل تعامل با دیگران است"، مؤلفهای که به ویژه برای افراد با افزایش سن اهمیت دارد. مطالعات نشان داده است که انزوای اجتماعی ممکن است خطر ابتلا یا مرگ ناشی از حمله قلبی یا سکته مغزی را در فرد افزایش دهد.
سنت-اونگه، که در این مطالعه شرکت نداشت، گفت که این یافتهها تأکید میکنند که چرا «ما باید به جنبههای دیگر سبک زندگی، فراتر از فعالیت بدنی، توجه کنیم. شاید لازم باشد که بیشتر و بیشتر به این عوامل اجتماعی توجه کنیم.»
او گفت چیزی که این مطالعه بررسی نکرده و در مطالعات آینده مورد توجه قرار خواهد گرفت، تأثیر استرس است. «وقتی به سبک زندگی مدیترانهای فکر میکنید، به زندگی با سرعت کمتر فکر میکنید، اما به نظر نمیرسد که این مطالعه این موضوع را در نظر گرفته باشد.»