اخبار

بیشتر افراد نوعی هوس غذایی را تجربه می‌کنند. اما این هوس‌ها از کجا می‌آیند؟ و اگر بتوان کاری برای کنترل آنها انجام داد، چه کاری می‌توان انجام داد؟

دکتر راجیتا سینها، استاد روانپزشکی و علوم اعصاب در دانشکده پزشکی دانشگاه ییل در نیوهیون، کنتیکت، گفت: هوس‌ها چیزی بیش از میل به چیزی که پاداش‌دهنده است، نیستند.

او گفت: "چیزهای مختلفی می‌توانند آنها را تحریک کنند - مثلاً بوها یا نشانه‌های بصری." "در مورد غذا، سیستم‌های حسی ما مسیرهای انگیزشی یا پاداش را در مغز تحریک می‌کنند. نیازی نیست که خود غذا را ببینید، اما افراد، مکان‌ها و چیزهایی که شما را به یاد غذایی می‌اندازند که پاداش‌دهنده است، این کار را انجام می‌دهند. آن سیگنال انگیزشی مغز ما را به کار می‌اندازد."

تحقیقات نشان داده است که قرار گرفتن در معرض نشانه‌های مربوط به غذاها می‌تواند ضربان قلب، فعالیت معده و ترشح بزاق و همچنین الگویی از پاسخ‌ها را در چندین مسیر در مغز مرتبط با پاداش افزایش دهد. همچنین نشان داده شده است که تحریک غذا، متابولیسم گلوکز، فرآیندی که برای تبدیل غذا به انرژی لازم است، و آزادسازی دوپامین، ماده شیمیایی مغز که در ایجاد انگیزه برای ما به سمت چیزهای پاداش‌دهنده و احساس خوب نقش دارد، را فعال می‌کند.

هوس‌ها با گرسنگی یکسان نیستند و می‌توانند بدون محرک رخ دهند، مانند زمانی که افراد خود را از غذایی که مغزشان آن را پاداش‌دهنده می‌داند محروم می‌کنند و نمی‌توانند از فکر کردن به آن دست بردارند.

سینها گفت، این مسیرهای پاداش به مناطق تصمیم‌گیری در مغز ما متصل هستند. "بخشی از مغز در پشت پیشانی مفهوم ارزش را اضافه می‌کند. شما بوی کیک شکلاتی را حس می‌کنید و فکر می‌کنید، "مممم، این ارزش بالایی دارد زیرا طعم خوبی دارد و پاداش‌دهنده است." پاداش یک سیگنال قدرتمند است."

دکتر مگان بوترین، استاد و رئیس دانشکده علوم روانشناسی و مغز در دانشگاه درکسل در فیلادلفیا، گفت: یک دلیل تکاملی برای این وجود دارد.

بوترین گفت: «مغز ما در طول دوره طولانی تاریخ بشر تکامل یافت، زمانی که دسترسی به غذا غیرقابل اعتماد و اغلب کمیاب بود. ما انگیزه زیادی برای جستجوی غذاهای پرکالری داشتیم و وقتی به این غذا دسترسی پیدا می‌کردیم، می‌خواستیم مقدار زیادی از آن را بخوریم. خوردن این غذا را پاداش می‌دانستیم زیرا به ما کمک می‌کرد تا زنده بمانیم.»

او گفت: «تمام آن مدارهای مغزی که هنگام غذا خوردن آن احساس پاداش را ایجاد می‌کنند، هنوز وجود دارند، حتی اگر محیطی که در آن زندگی می‌کنیم تغییر کرده باشد. اکنون، در بیشتر کشورهای توسعه‌یافته، دسترسی به غذا فراوان است و ما برای به دست آوردن آن کار کمی انجام می‌دهیم.»

او گفت، با این حال، الگوهای غذا خوردن، همراه با ارتباط بین غذاها و پاداش‌هایی که به همراه دارند، عادت یا خودکار می‌شوند.

بوترین گفت: «هر زمان که رفتاری را انجام می‌دهید، پاسخی که دریافت می‌کنید، احتمال انجام دوباره آن رفتار را شکل می‌دهد. وقتی سدیم، شکر افزوده و چربی اشباع شده می‌خورید، یک پاسخ پاداش بالا وجود دارد که رفتار ما را شکل می‌دهد و باعث می‌شود که بخواهیم دوباره با آن رفتار کنیم.»

اما این بدان معنا نیست که نمی‌توان بر این احساسات غلبه کرد. سینها و بوترین گفتند، فقط تلاش لازم است.

سینا گفت، یکی از راه‌های غلبه بر هوس‌ها، پرت کردن حواس است. «می‌توانید ذهن خود را از آن منحرف کنید، به خودتان بگویید که باید کار کنید، کارهای دیگری برای انجام دادن دارید.»

او گفت، استراتژی دیگر این است که این احساس را بپذیرید اما با اقدام دنبال نکنید، فرآیندی که به آن موج‌سواری برای میل می‌گویند. «این یک روش بسیار خوب برای گفتن این است که فقط با ذهن‌آگاهی با آن بنشینید. به میل توجه کنید و آن را تصدیق کنید. اگر با یک میل بنشینید اما کاری در مورد آن انجام ندهید، میل فروکش می‌کند. این چیزی است که در مورد نحوه واکنش مغز واقعاً جالب است. بخشی از مغز که ارزش افزوده ایجاد می‌کند و به سیستم تصمیم‌گیری گره خورده است، از سیستم شناختی نیز ورودی دریافت می‌کند.»

سینا گفت، مشکل این است که مردم اغلب منتظر نمی‌مانند تا آن تمام شود. «ما به آن واکنش نشان می‌دهیم.»

مقاومت در برابر هوس‌ها برای برخی افراد سخت‌تر از دیگران است. یک مطالعه عصبی که در سال ۲۰۱۹ در مجله بین‌المللی چاقی منتشر شد، نشان داد که مردان چاق در مقایسه با مردان بدون چاقی، برای اعمال کنترل شناختی بر هوس‌ها هنگام مواجهه با محرک‌های غذایی، باید سخت‌تر تلاش کنند. مطالعات دیگر نشان داده‌اند که مردان و زنان انواع مختلفی از هوس‌ها را تجربه می‌کنند، به طوری که مردان معمولاً هوس غذاهای خوش‌طعم مانند گوشت و زنان هوس غذاهای شیرین‌تر مانند شکلات را دارند.

بوترین گفت، کاهش مواجهه با محرک‌های غذایی می‌تواند کمک کند.

او گفت: "بخش‌هایی از محیط غذایی خود را که می‌توانید تغییر دهید، تا کمتر در معرض غذاهای بسیار وسوسه‌انگیزی که بخش سالمی از رژیم غذایی نیستند قرار بگیرید و به آنها دسترسی کمتری داشته باشید. هرچه کمتر در معرض آنها باشید و برای تهیه این غذاها سخت‌تر تلاش کنید، همه اینها به مرور زمان هوس‌ها را کاهش می‌دهد."

بوترین گفت، این کار را می‌توان با نخریدن آن غذاها از ابتدا انجام داد. او گفت: "بیشتر کالری‌ها در خانه مصرف می‌شوند." اگر در خانه به غذاهایی که بیشتر هوس می‌کنید دسترسی ندارید، لازم نیست برای مقاومت در برابر آنها اراده زیادی به خرج دهید.